Klima; özellikle sıcak iklimli ülkelerde enerji tüketiminde büyük bir yere sahiptir. Tüketimde artış sadece çevreye zarar vermekle kalmamakla birlikte ekonomik açıdan da bizlere zarar veriyor. Bu durumdan rahatsız olan mimar Marwa Dabaieh, eko-soğutma sistemini geliştirmeye ihtiyaç duydu.
Dabaieh kendi soğutma sistemini kullandığı klima Mısırda kullanılan standart klimadır. Buna benzer ülkelerde klima kullanırken ki sıkıntıların sebebi insanların elektrik şebekesinden uzak yerlerde yaşamasıdır. Klima elektrik ile çalıştığı için çalıştırmak ve satın almak oldukça pahalıya mâl oluyor. Küresel ısınmayla birlikte ısı dalgaları daha sık görüldükçe, soğuk ülkeler de klima (soğutma) sistemlerine gereksinim duyacaktır.
Geleneksel “havalandırma deliklerinin” desteğiyle yapılan inşaat, kilden yapılmıştır. Bu sayede hem evlerin iç sıcaklığını hem de nem miktarını düzeltecektir. Kil hunileriyle; suyun, güneşin ve rüzgarın güçleri ile birleştirilerek, iç mekandaki sıcaklığının derecesini 10 °C kadar düşürülmesi planlıyor. Sıcaklığın iç mekanlarda 35 °C derece kadar yükseldiği yerlerde sıcaklığı 25 °C düşürmek ana hedeflerden birisidir. Şu zamana kadar yaptığı deneysel aktiviteler umut vermiştir. Dabaieh yakın zamanlar da yayınladığı bir bilimsel makalede, Kahire‘de gerçekleştirdiği deneyde iç mekandaki sıcaklığında iki derecelik bir azalma gözüktüğü standart sistemde şimdi kil hunileriyle 6 °C‘lik bir azalma sağlamıştır.
Yüksek iç mekan sıcaklıkları, zihinsel ve fiziksel olarak sağlık için ciddi sorunlar oluşturabilecek risklerdir. Modern tarihin en sıcak 2018 yılı, ilkbahar ve yaz aylarında İsveç’te gerçekleşmiştir. İsveç Halk Sağlık Kurumu’na göre, daha önceki yaz aylarına göre aşırı sıcaktan ölenlerin sayısı 700 kişiye ulaştı. Her ne kadar bu ölüm oranının sadece sıcaktan kaynaklandığını bilmesekte, en çok ölüm oranının sıcak günlerde olduğu belirlenmiştir.
Dabaieh, yaşanan bu yüksek sıcaklıkların hem ekonomi hem de toplum için olumsuz bir etki yarattığını söylüyor. Doğal olarak da bu durumda klimaların daha yaygın halde kullanılması gerekliliğini dile getiriyor.
Dabaieh “Emekliler, işsizler ve mülteciler gibi fazla para kazanamayan insanların klima almaya paraları yetmiyor. Bu yaşanan sıcak hava dalgaları daha sık görülmesi ölüm riskinin artması anlamına geliyor.” diyor. İnsanların gelir düzeyine göre sürdürülebilir ve pasif soğutma sistemlerinin yaygın refahın sağlanmasına adına geliştirilip güçlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Dabaieh, “Kili almak pahalı değildir bu sebepten inşaat için fiyatı uygundur fakat bu yöntemi geliştirmek yine pahalıya gelebilir.
Kaynak
https://techxplore.com/news/2022-02-cooling-clay-counter-heatwaves-fossil.html