2017 Küresel Rüzgar Enerjisi Görünümü

2017 Küresel Rüzgar Enerjisi Görünümü

Genel Görünüm

2017 küresel rüzgar enerjisi görünümü olarak rüzgâr endüstrisinin geldiği yer şimdilik iyi durumda, önümüzdeki yıllar gelecek vadediyor. Dünya çapında pek çok pazarda sorunlar olsa da dünya genelinde rüzgâr hala olumlu esmekte ve 2017’de düzenli olarak ilerleyecek gibi duruyor.

Küresel Rüzgâr Enerjisi Konseyi (GWEC) tarafından hazırlanan son istatistiklere göre, dünyadaki 28 ülke 1 GW kurulu rüzgâr kapasitesine sahip. 1 milyondan fazla kişi sektör tarafından istihdam edilmekte olup şimdiye kadar iş gücü açısından iyi bir performans sergiledi¹.

Yenilenebilir enerji alanında etkili analistler 2017’de, ABD, Çin, Kanada ve Latin Amerika’daki bazı ülkelerin izlenebilir. Meksika ve Türkiye ise yatırım yapılabilir iki önemli pazar olarak belirtiyor. Avrupa ise bu alanda biraz düşüş yaşayabilir. Fransa, Türkiye ve Hollanda’dan gelen çok iyi ve bu alanda en güçlü Çin, ABD, Almanya ve Hindistan’dan gelen 2016 yılı yıllık kurulu rüzgâr kapasite değerlerinin 2015’te kırılan rekorun altında kalması şaşırtıcı oldu.

ÇİN

Çin 2016’da 23 GW ile diğer ülkelere oranla yine etkileyici bir büyüme sergilese de 2015’teki 30 GW’tan biraz uzak. Çin 2016’da bir önceki yıla göre %5’lik bir artışla 5920 TWh’lık bir elektrik tüketimine ulaşmış bunun %25’ini yenilenebilir enerjiden elde ediyor ama gelişen ekonomisiyle yeni kapasite eklemelerine gereksinimi olacak. Bu yüzden 2017’de rüzgâr alanında da yeniden bir yükselme beklenebilir.

ABD ve çevresi

ABD 2016 kurulumları neredeyse 2015’in güçlü pazarına eşitti ve ABD toplamı 82 GW’tan fazla oldu. ABD endüstrisi şu anda 100 bin’den fazla kişiye istihdam sağlamaktadır. İnşaat ve geliştirme aşamasında 18 GW’tan fazla bir kapasiteye sahiptir. Bu da ABD’nin 2017’de yine güçlü bir pazar olacağının habercisidir. Kanada 702 MW, Meksika 454 MW ile küçük seviyede bir artış sağlamıştır.

Açık deniz rüzgâr (offshore) görünümü

Offshore pazarı ise 2016 yılında sektörün uzun zamandır beklediği yükselişle başladı ve 2016 yılında yıllık toplam gücü 14.384 MW olarak belirlendi. 2016 en yüksek kapasite artırımı sırasıyla Almanya Hollanda ve Çin olurken toplam kurulumda İngiltere 5.156 MW ile birinciliği kaptırmadı. 2016 yılı 813 MW ile en büyük kapasite artırımına giden Almanya İngiltere’yi yakalamaya çalışıyor².

Rüzgâr Enerjisi İstatistikleri

Küresel tüm yakıt arzı

Rüzgâr enerjisinin dünyadaki payına baktığımızda, şekil 2’de verilen Uluslararası Enerji Ajans’ının (IEA) 2016 analizlerine göre 2014 dünya toplam birincil yakıt enerji arzının %13,8’ini yenilenebilir enerji oluşturmakta. Bunu ise sadece %3,3’ü rüzgâr enerjisine aittir³.

2016 Rüzgâr istatistikleri

2017’de GWEC tarafından yayınlanan daha güncel bir veriye göre; 2016’da toplam kurulu yıllık rüzgâr kapasitesi 54,6 GW değerine ve şimdiye kadarki toplam kapasite ise 437 GW ulaşarak büyük bir gelişme gözlenmiştir⁴. Fakat günümüzde üretilen tüm toplam enerji miktarının sadece en fazla % 4’ünü oluşturması ise gözden kaçmamalıdır. Bu oran, rüzgâr enerjisini geliştirme konusunda yapılacak hala birçok şeyin olduğunu ve yatırımların süreceğini göstermektedir.

Uzak gelecek rüzgâr istatistikleri

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından bildirilen 2050 yılı enerji senaryosunda, üretilen küresel elektriğin %12’sinin rüzgâr enerjisinden sağlanacağı öngörülüyor ve bu diğer yenilenebilir enerji türleri arasında en büyük orandır⁵.

Ayrıca ABD Enerji Bilgi İdaresi’nin (EIA) yayınladığı 2017 yıllık enerji görünümü tahmini raporunda önümüzdeki 40 yıl içinde yenilenebilir enerji üretiminde rüzgârın payı en üst sıradadır. Bu önümüzde 5 yıl rüzgâr enerjisi alanında yatırımların ivmelenerek artacağı anlamına gelmekte daha sonra yatay seyretmesi beklenmektedir.

2017 rüzgâr enerjisi öngörüleri

	Küresel Rüzgâr Enerjisi Kurumu (GWEC) Genel Sekreteri Steve SAWYER

• Rüzgâr enerjisi çift basamaklı olarak büyümeye devam ediyor; Ancak sanayinin her yıl yeni bir rekora imza atmasını bekleyemeyiz.
• Çin’in küresel rüzgâr kapasitesi artışı açısından en etkili iki değişkenden biridir. Çin’de bir yavaşlama olduğu yönündeki söylentiler var ancak geçen yıl da buna benzer şeyler oldu bu yüzden Çin’in ne kadar etkili olabileceği konusunda tam bir yorumda bulunamıyoruz. Öte yandan, Çin’deki Şebekeye Satış Tarifesi (SST) indiriminin 1 Ocak 2018’de yürürlüğe girmesi bekleniyor ve bu da geliştiricilere 2017 sonuna kadar projeler hazırlamasında acele etmelerini gerektirebilir.
• Rüzgâr piyasası büyümesinin diğer bir oyuncu ise ABD. Trump ile piyasaya giren belirsizliğin, biraz gevşek hale gelen yatırımcıları ateşleyebilir. Trump, ABD’deki en hızlı büyüyen işin rüzgâr türbini teknisyeni olduğunu öğrendiğinde, özellikle temiz enerji ve rüzgar konusundaki görünüm değişebilir.
• Bir diğer önemli pazar ise Karayipler topluluğu olan CARICOM’dur. Adaların 2022 yılına kadar %28 ve 2027 yılına kadar %47 yenilenebilir enerji hedefi var ve bu enerjinin 2 GW’ını rüzgârdan sağlamayı düşünüyorlar.
• Büyüyen ekonomiler aslında para arıyor, çünkü %8-40 arasında GSYH’yi mazot satın almak için harcıyorlar.
• Tüm analistler, özellikle 2016 sonlarında Hollanda açık artırmalarında açık deniz rüzgâr enerjisi için teklif edilen rekor düşük fiyatların ışığında denizde rüzgâr piyasalarının istikrarlı bir şekilde büyüyeceğini öngörüyorlar.
• 2017 için İngiltere ve Almanya’da açık deniz rüzgâr projelerinin aktif olması bekleniyor. Hollanda sularında oldukça fazla büyük deniz rüzgâr çiftlikleri inşaat faaliyeti olacak. Açık deniz rüzgâr santralleri duyurulmasından bitimine kadar 5 yıl kadar sürebildiği için, o pazarın nasıl büyüyeceğini tahmin etmek oldukça kolay.
• Düşük maliyetli daha büyük türbinler, geliştiriciler için daha iyi rüzgâr ekonomisi anlamına gelir.
• Offshore pazarda 8 MW’lık makinelerin standart olması bekleniyor.
• Önceden belirli bir türbin üzerindeki rüzgâr akışını modelleyerek en verimli şekilde çalışması sağlanırken DONG Enerji’nin yeni teknolojisi ile doppler radarı kullanarak tüm rüzgâr çiftliği üzerindeki hava akışı modellenebiliyor ve rüzgâr çiftliğine bir bütün olarak bakılabiliyor.
• Kıyı rüzgâr pazarında bir diğer yenilik, rüzgâr türbinlerini şebeke dostu yapmak için türbinler dönmediklerinde bile reaktif güç sağlayabilmesidir.
• Kapasite faktörünü (KF: santralin belli bir sürede ürettiği toplam enerjinin tam kapasitede üretebileceği enerjiye bölümü) ve düşük kesme hızını (türbinin ilk döndüğü ve tork ürettiği rüzgâr hızı) artırmak için daha uzun kuleler, daha uzun bıçaklar ve düşük hızlı jeneratörler ile devam eden eğilimden başka daha fazla şebeke dostu hale getirmek bu alanda başlıca teknolojik gelişimi olacak.

	Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı (NREL) Enerji analisti Eric LANTZ

• Teknoloji alanında 2017’de 3 MW’lık türbinlerin Avrupa dışında standart olacak gibi.
• AB yıllarca büyük türbinler kullanırken, Kuzey Amerika ve dünyanın diğer bölgelerinde 2 MW türbinler daha yaygın hale geldi.
• Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı (NREL) 3 MW’lık türbinlerin maliyet eğilimlerini inceliyor ve yakın gelecekte maliyetler düşebilir.
• Bazı üreticiler türbinlerin malzeme yoğunluğunu düşürdüklerini gösteren bazı kanıtları var ve bu nedenle büyük firmalar daha düşük maliyetler önermek zorunda kalacak ama bunun daha düşük fiyatlara dönüşüp dönüşmeyeceği henüz belli değil. Orijinal Ekipman Üreticisi (OEM) lerinin ekstra işler kapma olasılıkları arttı.
• 8 MW serilerinin offshore için neredeyse tamamen özel kullanımını göreceğiz ki bu herkesin beklediğinden çok daha erken olacak.
• Vestas, Siemens, GE ve Adwen (AREVA ve Gamesa’nın ortak girişimleri), piyasada 8 MW’lık türbinlere sahip ve bunların ticari olarak yaygın bir şekilde piyasaya sunulması da çok yakın⁷.
• Çoğu analiste göre 2017’de daha fazlasını göreceğimiz başka bir teknolojik gelişme ise rüzgâr enerjisi çiftliklerinin daha iyi analizleri ile olacak.
• Küresel alanda, Çin en önemli oyuncudur. Çin pazarı muhtemelen küresel boyutta bir artış ya da azalma olup olmadığına karar verecek ve Çin’de bazı çevrelere göre ufukta kurulu kapasitenin daha düşük seviyelerde olabileceği seslendiriliyor.
• Doğal gazın ve güneş pillerinin düşük maliyetli rekabetinden kaynaklanan rüzgâr türbini pazarında oldukça fazla yenilik olacak. Bu rekabet, üreticileri fiyat indirimi üzerine yoğunlaştıracak ve önceden beş yıllık hedeflerini nasıl yerine getirecekleri konusunda daha derin düşünmelerine sevk edecek.
• Politika alanında bir ‘bekle ve gör’ pozisyonuna geçtiğimiz halde iyimserlik için epey bir sebep var.

Sonuç

2017 yılı ılımlı bir büyüme veya hafif bir daralma arasında bir pozisyonda kalması beklenirken Meksika ve Türkiye bu alan için hala izlenebilir iki önemli pazar. Çin’in artan nüfusunun ve gelişen ekonomisinin taleplerini karşılaması için bu alanda yatırımlarını artması da kaçınılmaz. Dünya genelinde 2023 sonrasında ise bir durgunluk beklenmekte ve bu alana yeni ivme ancak teknolojik yeniliklerle sağlanacaktır. Yenilenebilir enerji sektöründe rüzgâr alanı bu açıdan yatırım olarak 5 yıl sıcak ve açık pozisyondayken sonraki on yıllarda pazarını güneşe devretmesi öngörülmekte.

Kaynaklar

1. http://www.gwec.net
2. Global Wınd Statistics 2016, 10.2.2017
3. www.iea.org/statistics/topics/renewables
4. http://www.gwec.net/global-figures/graphs
5. http://www.efmc11.org
6. Annual Energy Outlook 2017 with Projections to 2050.
7. http://www.renewableenergyworld.com

Dr. Zekeriya Doğruyol