Bilim insanları araştırmaları doğrultusunda Satürn’ün uydusu Titan’ı inceleyip devasa bir kütle çekim kuvvetiyle halkalı bir gezegen olan Satürn’ün etrafında tur atarken harcadığı enerji olan gelgitsel sönümlenme oranını inceleyip değerlendirdiler. Bu gelgitsel sönümlenme oranı k₂/Q oranın ölçülmesiyle Titan ve onun iç yapısı hakkında daha çok bilgi verir. Çünkü gelgitsel sönümlenme oranı, uydunun çekirdek ve dış katman dinamik özelliklerinin anlaşılmasına yardımcı olur.
İnsanlar gelgitler üzerine düşündüğünde, Ay’ın Dünya’nın çevresinde tur atmasıyla oluşan okyanusların ileri geri hareketini düşünür ancak bu hareket tam olarak bununla sınırlandırılamaz. Su, diğer her şeyden daha bağımsız hareket eder ve bunun sonucunda Ay Dünya’nın çevresinde dönerken kayalar, sulara göre daha az algısal tepki verir. Bu tepki sonucu medcezir oluşur. Bu kavrama bağlı olarak Ay’ın uyguladığı bu küçük yerçekimine gelgit dağılımı denir. Bilim insanları Ay’daki gelgit dağılımını ölçmek için Dünya’dan Ay’ın yüzeyine yerleştirilen aynalara lazer ışın gönderirler. Böylelikle en ufak hareket doğru bir şekilde ölçülebilir. Aynı şey Titan’da yapılamadığından dolayı bilim insanları gerekli hesaplamaları, Titan’ın dönüş eksenindeki dönüşün, böyle bir kuvvetin mevcut olmaması durumundaki dönüş hareketlerindeki sapmalara bakarak gerçekleştirdiler.
Uydulardaki meydana gelen gelgit etkileri, yörünge ve dönme evrimlerini etkileyerek gelgit enerjisinin dağılımını belirler ve yüzey altı okyanusların korunmasına yardımcı olur. Bu noktada Titan’daki gelgitlerin gücüne ilişkin bir varsayımlarının olması bilim adamlarının yörüngenin jeolojik bir zaman ölçeğinde çok hızlı değiştiğini keşfetmesini sağladı.
Araştırmacılar Titan hakkındaki çalışmalarında Titan’ın spin kutbu eğilim açısının sadece sürtünmeden kaynaklanabileceğini düşündüler. Titan’ın spin kutbu eğilim açısının gelgitsel bir sürtünme parametresiyle ile ilişkilendirmenin yolunu buldular. Bunun sayesinde Titan’ın var olan spin durumunu tarihi sürecinin bir kısmını ortaya çıkarabildiler. Bilim adamları Jüpiter’in sahip olduğu Europa ve Ganymede gibi uydulara gelecekte yapılması öngörülen uzay görevleriyle, bu yöntemin diğer uydularda işe yarayacağını varsayıyor. Bir uydunun iç kısmında oluşan sürtünme onun dairesel bir yörüngeye doğru yavaş bir şekilde hareket etmesine sebep olur. Yörüngesinin değişim hızına bakıldığında Titanın yaklaşık 350 milyon yıl içinde bir yörüngeye sahip olması bekleniyor. Şu anda Titan’ın sahip olduğu dairesel olmayan eliptik yörünge 350 milyon yıl içerisinde yörüngesinin bozulduğuna ve aynı zamanda yörüngeyi bozan bir şeyin olduğuna işarettir. Bilim adamları eski bir uydunun Titan’a çarpması veya kaybolması gibi herhangi bir şey yörüngeyi etkilemiş olabilir. Aynı zamanda yörüngeyi eliptik hale getirmiş olabilir. Bu konu hakkında elde edilen bulgular olayın doğası konusunda agnostiktir ve diğer bilim adamları başka seçeneklerde sunmuştur.
Titan’da yapılan gelgit dağılımı araştırmaları yenilenebilir enerji alanında da gelişmelere sebep olabilir. Dünyadaki gelgit enerjisi Ay’ın çekim kuvvetinden dolayı sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır. Titan da ise bu durum benzer bir gelgit etkisi ile Satürn’ün güçlü çekim kuvveti sayesinde görülüyor. Aynı zamanda bu etki uydunun iç yapısında oluşan sürtünmeden dolayı ısı üretimine yol açar.
Aynı zamanda Dünya’daki jeotermal enerjiyle benzer bir mekanizmaya sahip olduğuna gösteriyor. Titan’ın gelgit hareketleri etkisiyle ısınan yeraltı okyanusları, buzlu gezegen ve uydularda sürdürülebilir enerjinin nasıl üretilebileceğine ilham olabilir. Eğer bilim adamları gelgit sürtünmesiyle ortaya çıkan enerjiyi nasıl verimli bir şekilde kullanmanın yolunu anlayabilirlerse Dünya’daki yenilenebilir enerji sistemlerini optimize etmek için yararlı olabilir. Titan gibi gezegen ve gök cisimlerinin incelenmesi evrende sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarının keşfi ve kullanımı açısından büyük bir potansiyel sağlamaktadır.
Kaynaklar