COVID-19 pandemisinin elektrik tüketimini ne derecede etkilediğini anlamak, insanları gelecekte olabilecek diğer pandemi ve tehlikelere karşı verebileceği tepkiler hakkında fikir sunabilir. Ocak-Ekim 2020 tarihlerinde Stanford Üniversitesi ve Oregon Eyalet Üniversitesi araştırmacılarından oluşan ekibin 58 ülke ve bölgeyi kapsayan, dünya nüfusunun %60’ını ve küresel elektrik kullanımının %75’ini kapsayan bir veri havuzuyla yaptığı çalışmanın sonuçları iScience dergisinde yayınlanmıştır. COVID-19 pandemisinin başlangıcında, dünya genelinde elektrik tüketiminde görülen %7,6’lık azalma 2008 küresel mali krizi sırasında görülen %7’lik düşüşten daha büyük ve hızlıydı. Hükümetin yüz yüze çalışma, eğitim, seyahat ve sosyal etkileşim üzerindeki kısıtlamaları ile kişisel hareketlilik ve ekonomik üretimdeki düşüşler gibi erken tüketim düşüşlerinin nedenleri, tüketim miktarındaki toparlanma süresiyle daha az ilişkilidir1.
Doçent Ram Rajagopal: “Sorumuz şuydu: Küresel elektrik sistemi pandemiye karşı nasıl tepki veriyor? Pandemi boyunca alışkanlık ve davranışlardaki değişiklikler nedeniyle özellikle elektrik tüketimine odaklandık.” dedi2.
İlk düşüşün kaynağı genellikle bir hükümetin sokağa çıkma yasaklamalarıdır. Paket servisler ve buna bağlı olarak azalan hareketlilik nedeniyle konut tüketimi artarken, ticari ve endüstriyel tüketimin azalması elektrik kullanımında net bir düşüşe yol açmıştır. Buna karşın coğrafi konum gibi doğal faktörlerin etkisi daha düşüktür. Düşüşler aynı kıtadaki ülkeler arasında ve aynı ülkedeki bölgeler arasında farklılık göstermiştir. Neredeyse her kıtada en az bir ülkenin elektrik kullanımı önemli ölçüde azaldı ve en az bir ülkenin kullanımı neredeyse etkilenmedi. Bu duruma örnek olarak Güney Amerika’da Arjantin büyük bir darbe alırken, Şili’nin tüketimi hemen hemen aynı olması verilebilir.
Araştırmacılar, elektrik kullanımının bu kadar hızlı toparlanacağını ve düşüşle güçlü bir şekilde ilişkili faktörlerin iyileşme modellerinden ayrılmasını beklemiyorlardı. Lily Buechler: “Eylül veya Ekim 2020’ye kadar küresel tüketim toparlandı. Elektrik kullanımındaki değişiklikler, pandeminin başlarındaki kısıtlama seviyelerine en sıkı şekilde bağlı gibi görünüyor, ancak tüketimin geri kazanılmasıyla ayrıldılar.” diyor.
Hindistan ve İtalya, mart ayının sonundaki en düşük noktasında ortalama %26 ile elektrik kullanımında en şiddetli düşüşü yaşayan ülkeler arasında zirvede yer almıştır ve salgın öncesi tüketim seviyelerine en yavaş geri dönüşü olan ülkeler arasında yer almıştır. Ortalama tüketimleri, temmuz ayında tahmini kullanımının %5’ine geri döndü. Buna karşılık hızlı toparlanan ülkelerde, genellikle daha az ciddi düşüş yaşayan ülkelere göre mayıs sonundan önce toparlanmıştır.
Coğrafi kapsam açısından, çalışma pandemik elektrik modellerini inceleyen en büyük çalışmaydı. Önceki birkaç çalışma pandeminin etkilerini tahmin etmeye çalışsa da verilerinin çoğu, verilerin en kolay erişilebilir olduğu ülkelerle, özellikle ABD ve Avrupa ile sınırlıydı. Buechler: “Aslında farklı ülkeleri aynı anda etkileyen pandeminin yaşanması alışılmadık bir durum. Yaptığımız araştırma bize COVID ile mücadelede farklı yollar geliştiren ülkeleri karşılaştırma fırsatı vermiştir.” dedi.
İklim değişikliği dünya genelinde giderek daha fazla öngörülemeyen fenomenlere neden olurken, güç sistemlerinin ani şoklarla başa çıkabilmesi önemlidir. Şebeke işletimini ve tahminini etkileyebilecek olaylara karşı dayanıklılık oluşturmak için, elektrik sistemi operatörlerinin bu tür olayların etkilerini anlaması ve öngörmesi gerekir.
Kaynaklar
- Buechler, E., Powell, S., Sun, T., Astier, N., Zanocco, C., Bolorinos, J., Flora, J., Boudet, H., & Rajagopal, R. (2022). Global changes in electricity consumption during COVID-19. IScience, 25(1), 103568. https://doi.org/10.1016/j.isci.2021.103568
- https://techxplore.com/news/2022-02-decline-recovery-global-electricity-covid.html