Dünya dışı yaşama dair ipuçları bulma çalışmaları hız kesmeden devam ediyor. Suyun varlığı yaşama dair en önemli ipuçlarından biri. Yapılan araştırmalar sonucunda Güneş sistemindeki 7 gezegen (Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn ve Uranüs) içinden şu an okyanuslara sahip tek gezegen üzerinde yaşadığımız Dünya. Ancak bu bilginin gelecekte değişme ihtimali kaçınılmaz bir gerçektir çünkü Mars yüzeyinin derinliklerinde donmuş eski okyanuslar bulunuyor. Aynı zamanda sadece gezegenlerde değil Dünya’nın uydusu olan Ay’da da gizli ve donmuş su birikintileri tespit edilmiştir. Peki bu gizlenen buzlara nasıl erişim sağlayabileceğiz? Buz üzerindeki katman çeşitliliği, farklı katmanların yoğunlukları ve sondaj zorlukları bu görevi daha uğraştırıcı hale getirmektedir. Bu konuyla ilgili araştırmaları NASA yürütmektedir.
NASA uzayda kullanmak için yeni teknolojiler araştırırken, bu teknolojileri geliştirmek için de mühendislik öğrencilerinin zekasına danışmaktadır. Bu amaçla mühendislik öğrencilerinden, simüle edilmiş bir ortamda Ay ve Mars’ta yerin altındaki buzdan su çıkarabilen uzaktan kumandalı sondaj makinesi yapılması istenmektedir. Ülkenin farklı yerlerindeki üniversitelerden 10 farklı öğrenci ekibi (Virginia Teknoloji ekibi de dahil) Moon to Mars Ice & Prospecting Challenge (Ay’dan Mars’a Buz ve Maden Arama Mücadelesi) kapsamında sondaj makinelerinin prototiplerini paylaşmak için cuma günü Hampton Road Kongre Merkezi’nde toplandı. 3 gün süren bu yarışmada öğrenci prototipleri, NASA’nın tam da amacı doğrultusunda tasarlandı. Yüzeyi iyi olmayan koşullarda (çamurlu, kumlu vb.) yer altında gizlenen suyu fazla oranda tüplerde saklayabilen sondaj makineleri, milyonlarca dolarlık tasarruf sağlayabilmektedir.
Virginia Teknoloji ekibinin lideri olan 21 yaşındaki Shlok Agarwal projenin çoğu kısmının otonom olarak yürütülmesi gerektiğini düşünmektedir. Çünkü bu durum Mars’ı daha yakından tanımamıza ve oradan su elde etmemize imkan sağlamaktadır. Söylediklerine göre astronotlara gerek duymaksızın teçhizat üzerindeki her şeyi Dünya’dan yürütebiliriz.
NASA Langley Araştırma Merkezi’nde havacılık mühendisi olan Chris Jones, Mars’a düzenlenecek görevlerin çok fazla ağır olduğunu ve bunların hafifletilmesi gerektiğini belirtiyor. NASA’da bilim ve keşif direktörü olarak görev alan Rick Davis son 15 yılda Mars’ta ve Ay’da su olduğuna dair kanıtlar bulduklarını belirtti. Bu araştırma sonuçları beraberinde birtakım sorular da getirdi: Sular oraya nasıl geldi, nasıl milyarlarca yıl varlığını devam ettirebildi? Davis’in söylediklerine göre Ay’daki suyun varlığı kuyruklu yıldız kaynaklı olabilir. Kuyruklu yıldızların yüzeyi etkilemesinden dolayı toprağa su karışmıştı. Bunun yanı sıra Ay, güneş ışığı almayan çok soğuk kraterlere sahip olduğundan burada kalıyor fakat düşük sıcaklık sebebiyle çoğu makinenin çalışmaması suya erişimi zorlaştırıyordu. Davis’in Mars hakkında söylemleri ise milyarlarca yıl önce Dünya’dakilere benzer okyanus ve buzullara sahip olduğunu fakat zamanla atmosferini kaybetmesiyle okyanusların donduğu ve buharlaştığı şeklinde oldu. Bazılarının hala orada olduğuna dair iddiaların ortaya atılmasıyla NASA uydu yörünge araştırmalarına başladı. Araştırmalar sonucunda Davis beklenmedik bir şekilde bütün buz tabakalarını bulduklarını dile getirdi.
Yarışmadaki makinelerin Ay ve Mars’ta ne kadar gerçekçi ve kullanışlı olduğundan ayrıca teçhizatlarının sıvı veya buhar fazında ne kadar su çıkardığından sorumlu oldukları Jones tarafından söylendi. Katılan ekipler arasındaki değerlendirme ve puanlama NASA uzmanları tarafından yapılacak. Her finalist takıma donanım, malzeme, test ekipmanı, yazılım geliştirme ve yarışma yerine (Langley) ulaşım için 10.000＄’lık bir bütçe verilecek. 5.000＄’lık bütçenin ilk yarısı prototiplerin geliştirilmeye başlanabilmesi için aralıktaki seçim bildirisinden sonra gönderilecek. Her finalist takım mart ayında proje ortası incelenmesini başarıyla geçtikten sonra ikinci 5.000＄’lık bütçeyi alabilecek.
Yarışmanın jüri üyelerinden olan Dean Bergman (Honeybee Robotics iş geliştirme direktörü) öğrenciler için “Bugünün düşünürleri yarının uzay kaşifleri olacak. Çabalarını ve bu forumun NASA’ya ve ISRU (Uzay Tabanlı Kaynakları Kullanma) üzerinde çalışan endüstriye getirdiği yeniliği desteklemekten onur duyuyoruz.’’ dedi.
Kaynaklar