Fiber kompozitlerin geri dönüştürülmesi ve yeniden kullanılması , çevresel ve ekonomik faktörlerin yönlendirdiği yeni stratejilerin geliştirilmesi salık veriyor. Geri dönüşüm malzemeleri, malzemelerin uygun işleme yöntemleriyle veya çevre dostu yöntemlerle, yeniden kullanımlarını sağlayan mekanik veya fiziksel performansta bozulma olmaksızın işlenmesi anlamına gelir.
Gün geçtikçe daha sıklıkla tercih edilen rüzgar enerjisi için gerekli olan rüzgar türbinlerinin kanatlarının belirli periyotlarda değişmesi gerekmektedir. Türbin kanatları değiştirildiğinde önceki kanatların satışı oldukça zordur. Bu noktada bilim insanları bu eski kanatları farklı ürünlere geri dönüştürme üzerine çalışmalarını başlatmışlardır. Kullanılan rüzgar türbini kanatlarının kompozit reçine malzemesinden üretilmesi geri dönüşüm için uygun bir seçim olacaktır.
John Dorgan: “Reçine sistemimizin güzel yanı, kullanım döngüsünün sonunda onu çözebilmemiz ve içinde bulunduğu matristen serbest kalmasıdır. Böylelikle tekrar tekrar kullanılabilmektedir.” diyor1.
Michigan Eyalet Üniversitesi’nden Dorgan ve meslektaşları, fiberglası bitki türevli bir polimer ile birleştirerek yeni rüzgar türbini malzemesi yaptılar. Termoplastik reçineden yapılan paneller, türbinlerde veya araçlarda kullanılabilecek kadar dayanıklı ve güçlüdür. Araştırmacılar, panelleri monomer içinde eritip, fiberglasları fiziksel olarak uzaklaştırdılar. Böylece fiziksel özellikleri aynı olan farklı ürünler elde ettiler. Fiberglastan yapılan rüzgar türbinleri yarım futbol sahası uzunluğunda olabilir. Dorgan: “Büyük rüzgar türbini kanatları daha verimlidir, bu yüzden şirketler giderek daha büyüklerini üretmektedir.”
Yeni yapılan reçine, rüzgar türbini kanatlarının yanı sıra başka uygulamalarda da kullanılabilir. Ekip, reçineyi farklı minerallerle karıştırarak kültür taşı üretti. Dorgan: “Yakın zamanda kültür taşıyla banyo lavabosu yaptık, bu yüzden işe yaradığını biliyoruz.” dedi. Ayrıca bu malzemeyi ezip diğer plastik reçinelerle karıştırılarak, bilgisayar kılıfları ve elektrikli aletler için döküm kalıpları yapılabilir.
Araştırmacılar reçinenin uygun fiziksel özelliklere sahip olduğunu kanıtlayarak saha testi için orta büyüklükte kanatlar yapmayı planlıyorlar. Dorgan, “Mevcut türbinler bu pazarı tatmin edebilmesi için yeterli biyoplastik barındırmıyor. Bu nedenle üretim hacminin önemli miktarda çevrimiçi hale getirilmesi gerekiyor.” diyor.
Rüzgar türbininin bir parçası olan jelibonu yemenin bir yolu var mı?
Dorgan, “Mısır veya ot gibi bir bitkiden elde edilen karbonun, bir fosil yakıttan gelen karbon atomundan farkı yoktur. Hepsi küresel karbon döngüsünün bir parçası ve sahadaki biyokütleden dayanıklı malzemelere ve tekrar gıda maddelerine geçebileceğimizi gösterdik.”
Büşra DEĞİRMENCİ
Kaynak
https://phys.org/news/2022-08-turbine-blades-recycled-sweet.html